- De Europese Unie opent onderhandelingen met Oekraïne over toetreding, hebben de EU-leiders afgesproken op een top in Brussel.
- Volgens voorzitter Charles Michel van de Europese Raad was het een unaniem besluit, maar de Hongaarse premier Viktor Orbán bleef weg van de stemming.
- De Oekraïense president Volodymyr Zelensky spreekt van “een overwinning voor Oekraïne en voor heel Europa”.
- Lees ook: Europa kan Oekraïne niet in z’n eentje militair ondersteunen tegen Rusland, als de VS steun voor de oorlog afkappen
De Europese Unie gunt Oekraïne een volgende stap naar het EU-lidmaatschap. De EU opent onderhandelingen met Oekraïne over de toetreding, hebben de EU-leiders afgesproken op hun top in Brussel. Ook met Moldavië kunnen de toetredingsonderhandelingen van start.
Hongarije verzette zich voor aanvang van de top luidruchtig tegen het openen van de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne, waardoor de zorgen in Kyiv, Brussel en andere Europese hoofdsteden groeiden. Maar alle 27 EU-leiders hebben donderdag ingestemd, laat hun voorzitter Charles Michel weten. Die unanimiteit was ook vereist.
De EU verleent Georgië de status van kandidaat-lid. Met Bosnië opent zij toetredingsonderhandelingen zodra het Balkanland aan meer voorwaarden heeft voldaan van de lange reeks eisen. Met name EU-landen in de nabijheid van Bosnië wilden die stap nu al nemen, maar onder andere Nederland was daartegen gekant omdat het land zich daarvoor de afgelopen jaren weinig heeft ingespannen.
Toetredingsonderhandelingen stomen een aspirant-lidstaat economisch en bestuurlijk klaar voor de EU. Een lid in spe wordt door de unie begeleid en krijgt financiële hulp.
Orbán bleef weg bij de stemming over start EU-toetredingsgesprek voor Oekraïne
De Hongaarse premier Viktor Orbán is weggebleven bij de stemming van de EU-leiders waar de EU-toetredingsgesprekken voor Oekraïne werden goedgekeurd. Orbán had zich van tevoren stellig uitgesproken tegen dat besluit en dreigde het te blokkeren.
Op Facebook schrijft Orbán na de stemming dat het "een slechte beslissing" is. Hongarije wil daaraan "niet meedoen", aldus de premier. Het besluit is niettemin geldig, verzekeren hoge EU-diplomaten. Orbán was "kortstondig afwezig" op een "vooraf afgesproken en constructieve manier", aldus een van hen.
Met die kunstgreep is een van de belangrijkste vraagstukken van de EU-topontmoeting in Brussel opgelost. In de aanloop naar de top groeiden de zorgen, omdat het verzet van Hongarije principieel en onwrikbaar leek. Over het openen van toetredingsonderhandelingen is moeilijker een compromis te vinden dan over geld, klonk het ongerust in Brussel.
Zelensky: overwinning voor Oekraïne
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky viert op X dat zijn land mag beginnen met gesprekken over de toetreding tot de Europese Unie. "Dit is een overwinning voor Oekraïne", schrijft Zelensky. "Een overwinning voor heel Europa. Een overwinning die motiveert, inspireert en kracht geeft."
Het leek van tevoren verre van zeker dat de Europese regeringsleiders zouden beslissen om de gesprekken te openen, omdat Hongarije dat dreigde te blokkeren. De Oekraïense president, die momenteel in Duitsland een Amerikaanse legerbasis bezoekt, spoorde de Raad via een videoverbinding aan om Kyiv de volgende stap richting een lidmaatschap te laten zetten. Hij stelde dat "de mensen in Europa het niet zullen begrijpen" als de top zou eindigen met "een tevreden glimlach van Poetin".
Nu het eerste succes voor Oekraïne is behaald, bedankt Zelensky op X "iedereen die ervoor gewerkt heeft om dit te laten gebeuren". "Geschiedenis wordt geschreven door degenen die niet moe worden van het vechten voor de vrijheid."
De toetredingsgesprekken zijn niet het enige dat Kyiv hoopt te bereiken tijdens de EU-top in Brussel. De regeringsleiders praten ook over een nieuw steunpakket ter waarde van 50 miljard euro voor Oekraïne. Ook daarbij ligt Hongarije dwars.
Rutte: geweldig nieuws
Het besluit van de EU-leiders om Oekraïne en Moldavië een volgende stap naar het EU-lidmaatschap te gunnen is "geweldig nieuws", zegt demissionair premier Mark Rutte. Ook voor Nederland en Europa, vindt hij.
Dat de EU een begin maakt met de onderhandelingen met de twee kandidaat-lidstaten over hun toetreding is "geweldig nieuws voor Moldavië en uiteraard voor president Zelensky en alle moedige Oekraïners die strijden voor hun land en hun veiligheid", twittert Rutte. "En voor onze veiligheid en waarden als Nederlanders en Europeanen."
